Smederijen in Tinte

 Smederijen in Tinte                                                                                                                                                                         door Ben Langendoen

Eeuwen lang is Tinte een agrarisch  buurtschap of dorp geweest. Met een nering die sterk op die boerensamenleving was gericht met een café, kapper,  kruidenier, bakker, timmerman en natuurlijk een of meerdere smederijen.

In 1960  waren er nog 10 neringen:                          K.C. Langendoen Cafébedrijf en klompenhandel C.C. van Roon Landbouwsmederij J.H. Driehuis  Landbouwsmederij L. v. Geest Brood- en banketbakker Abr. C. Stolk Timmer- en metselbedrijf  J. Andeweg en zn. Schildersbedrijf A. Eland Boter- en kaashandel J. v.d. Engel Schildersbedrijf J. de Snaaijer Timmerman - aannemer B. de Kramer Banketbakkerij

In 1760 was dat mr.smid Adam Floris van Toledo en in 1780  Kasper Kroes, wiens weduwe in 1815 de zaak overdeed aan Arij Blom. Deze smeden waren onmisbaar voor de boer voor het hoefbeslag van de paarden, het maken van gereedschappen of het verbeteren daarvan. Een goed voorbeeld hiervan  is ‘de verbeterde Rockanje-ploeg’, waarover ik al eens schreef in de Struinen van december 1991. Een zogenaamde Arendsploeg die door de smeden in Rockanje en Tinte waren doorontwikkeld. In Tinte was dat de smederij van de weduwe N.Blom-Klok, destijds gevestigd in  -wat bekend stond als ‘de barakken’- een perceel waar nu het verzekeringskantoor van Dekker is gevestigd Colinslandsedijk nr. 34. Haar smederij  ontving in 1862 de 1e prijs voor haar verbeterde Rockanje-ploeg, een landelijke wedstrijd die destijds onder auspiciën van de Hollandse Maatschappij van Landbouw was uitgeschreven. Op de hoek van de Kade en Colinslandsedijk op nr. 47 stond ook een smederij, in 1897 gebouwd door Aart Dedert. Nu hangt er toepasselijk aan een gevel een bordje met ‘de oude smidse’(2). Nu 150 jaar later gaat ook de laatste smederij in Tinte zijn deuren sluiten. Het ambachtelijk smeden van ijzer is door metaalconstructie bedrijven overgenomen, het paarden beslaan is een mobiel beroep geworden, waarbij aan huis wordt beslagen. Bijna 150 jaar is deze smederij met woning zichtbepalend geweest voor dit deel van de Colinlandsedijk, respectievelijk van de smid families Kemp en Van Roon. Generaties schooljeugd die per fiets langs kwamen ruiken nog de geur van verbrand hoorn van

de paardenhoeven bij het plaatsen van de hoefijzers. Dit pand, Colinslandsedijk 27 heeft een gevelsteen waarop vermeld: De eerste steen gelegd door Magdalena en Arendje Klok (1) 24-5-1877. Het was Jan Kemp(1843 -1913) uit het Gelderse Buren die zich in maart 1875 als smid vestigde in Tinte. Twee jaar later trouwde hij met zijn dorpsgenote Magdalena Klok. Zij kregen drie dochters en een zoon, Rijk Jacob (1885-1973) die de smederij van zijn vader in 1911 overnam.  In dat zelfde jaar trouwde hij met Emma Klok(3). Rijk breidde zijn bedrijf uit met handel in landbouwwerktuigen, kachels en fietsen. In 1920 adverteerde hij al met nieuwe  Gazelle rijwielen.

In hun gezin werden twee dochters geboren en een zoontje die na 1 dag overleed. Maatschappelijk ging het ook de 2^e generatie Kemp goed en bij het ontbreken van een opvolger stopte Rijk Kemp al in 1936 met zijn smederij werkzaamheden en verkocht zijn boel aan de uit Strijen afkomstige Cornelis Corstiaan van Roon (1911-1998), die in dat jaar trouwde met Johanna M. van Heerde uit Ambt Vollenhove. Rijk zelf zette zich meer in voor zijn dorpsgemeenschap, nam zitting in diverse besturen. Zo nam hij in 1945 zitting in de noodraad welke korte tijd later werd omgezet in een normaal gekozen gemeenteraad. Hij werd in 1946 wethouder van de gemeente Oostvoorne. Deze functie bekleedde hij twaalf en half jaar en kwam altijd op voor de belangen van de Tintese gemeenschap! 

het smidspaar in ruste Rijk Kemp-Klok

Smid Cor van Roon had het smidsvak geleerd van zijn vader en grootvader, wel slaagde hij bij de veeartsenijschool te Utrecht voor het examen ‘Rijksdiploma hoefsmid’. Hij was nog sterk gericht op de agrarische sector met het beslaan van paarden en het smidsconstructie werk aan landbouwgereedschappen, zoals ploegen, eggen, landbouwwagens maar ook het ombouwen van akkerbouwmachines welke decennia lang door paarden waren voortgetrokken geschikt te maken voor de trekker. Smid v Roon gebruikte de NBC om zijn producten en vaardigheden aan de man te brengen. Vele advertenties waarin werktuigen werden aanbevolen, zoals stalen ploegen en ijzeren zwingen, zaaimachines, boerenwagens op luchtbanden, gaskomforen, melotte wentelploegen en bieten machines, nieuw en gebruikt. Maar ook op zoek naar personeel, smidsleerlingen of halfwas zoals dat destijds werd genoemd. Er was zeker een goede knecht want de uit Vierpolders afkomstige Dirk van Bergen heeft er zo ongeveer zijn hele arbeidzame leven gewerkt. Er kwamen zelfs drie benzinepompen al hebben die er hooguit 25 jaar gestaan. Van Roon was erg betrokken bij de dorpsgemeenschap in zijn tijd en ook meerdere malen maakte hij deel uit van de Gereformeerde kerkenraad.

Op leeftijd gekomen deed hij eind 70-er jaren de smederij over aan zijn zoon Cees(1951). Cees is meer eigentijds opgeleid als mts-werktuigbouwkunde,  gas- en waterfitter. De kneepjes van het smidsvak leerde hij uiteraard van zijn vader, hij specialiseerde zich meer in het kleine constructiewerk. Ook bij bedrijven in de Europoort wist men Cees z’n vakmanschap te waarderen. Veel aannemers en particulieren konden bij hem aankloppen voor een stalen steunbint op maat of een andere incourante staalconstructie in een aanbouw. Naast het zijn van smid heeft Cees ook voor een  milieubedrijf gewerkt en was daar onder meer belast met het onderhoud van het terrein en het opbouwen en/of afbreken van installaties, daarvoor was zijn werktuigbouwkundig inzicht onontbeerlijk. Een mooi hekwerk, ambachtelijk gesmeed in een kolenvuur van  tussen de 600 en 900 graden is voor hem meer dan genieten geweest.

Het vuur gedoofd! De handschoenen werkloos.

Het vuur van deze smidse in Tinte is na ruim 140 jaar gedoofd, het gebouw gesloopt en ter plaatse zijn er drie nieuwe woningen verrezen, waarvan er één natuurlijk door de rasechte Tintenaar Cees van Roon met echtgenote Franny is betrokken.

• (1) Kan het 12-jarige zusje zijn van Magdalena Klok, dochters van Jacob en Hester van Bergen. Boer en wagenmaker in Tinte aan de Colinslandsedijk 30
• (2) Na Aart Dedert kwam in 1910 Johan van Hennik en later smid Driehuis die in 1946 naar Colinslandsedijk 8 verhuisde. Die oude smederij werd de bedrijfsruimte van huisschilder Engel. 
• (3) Emmetje Jasperina Klok, dochter van Jan en Maria van der Hoeve, boer op de hoeve aan de Pantserdijk.

 
Door hier te klikken, ziet u een filmpje uitgezonden door RTV Rijnmond op 13 maart 2017.

Foto impressie (klik op de foto om deze te vergroten):